एक तत्त्वज्ञानी कुबेर


अंक – किर्लोस्कर मासिक – दिवाळी अंक – नोव्हेंबर १९३१

एखाद्याचे नशीब त्याला कुठे कसे घेऊन जाते हा दैवाचा अजब खेळ आहे. राजस्थानातून एक मुलगा दत्तक म्हणून अंमळनेरला येतो आणि पुढे सूतगिरणी उभारतो त्याची ही कथा जवळपास ९० वर्षे जुनी आहे.  श्रीमंत प्रतापशेट यांचा या लेखात मांडलेला आर्थिक,  वैचारिक प्रवास मनाला उभारी देणारा आहे. यशस्वी व्यक्तींच्या कथा नेहमीच आपल्यालाही नकळत पुढे घेऊन जातात.

..********

खरा तत्त्वज्ञानी कर्तृत्वशून्य नसून कर्तबगार असतो हे सिद्ध करणारे प्रताप मिल्सचे संस्थापक श्रीमंत प्रतापशेटअंमळनेरयांचे स्फूर्तिदायक चरित्र.

पैसा हे साध्य नसून साधन आहे, केवळ श्रीमंतीच्या जोरावर मानवी जीवनाची सफलता होणे शक्य नाही, विद्येपासून होणारा आनंद हाच सर्वश्रेष्ठ आहे, अशीच शेटजींची विचारसरणी आहे व विचार आणि आचार यांच्यामधील संवादित्व हाच शेटजींच्या स्वभावातील सर्वात मोठा गुण आहे.शेटजींच्या जीवनसरितेचा ओघ, प्रेमळ मैत्रिणीप्रमाणे एकमेकीना अलिंगून जातानादेखील स्वतःचे व्यक्तित्व न गमावणाऱ्या गंगा-यमुनांच्या सात्विक संगमाप्रमाणे भासतो. व्यवहार आणि तत्त्वज्ञान या दोन सर्वसामान्य लोकांच्या दृष्टीने परस्परविरोधी भासणाऱ्या गोष्टींची बेमालुम सांगड घालून आपल्या मानसिक बलाच्या प्रभावाने या दोन्ही एकमेकीस अपकारक न होता पोषकच कशा होतील याची त्यांनी दक्षता घेतली आहे.

...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


किर्लोस्कर , व्यक्ती विशेष
व्यक्ती विशेष

प्रतिक्रिया

  1. Abhinav Benodekar

      4 वर्षांपूर्वी

    1931 या काळाला अनुरूप असा माहितीपूर्ण आणि प्रशंसापात्र, उद्योगजकाविषयीचा लेख. 1991 नंतरच्या जागतिकेकारणांनारच्या काळात त्याचे तेव्हडेच महत्व राहील याची शंका वाटते!

  2. Mohan Chavan

      4 वर्षांपूर्वी

    धन्यवाद नारायणजी.... श्रीमंत प्रताप शेठ यांच्या वरील लेखामुळे त्यांच्याविषयीची बरीच माहिती वाचायला मिळाली. त्यांच्या नावाच्या प्रताप विद्या मंदिर चोपडा,प्रताप कॉलेज अमळनेर या ठिकाणी शिक्षण घेऊनही मला त्यांच्याबद्दल खूपच कमी माहिती होती. माझ्या गावाजवळ असलेल्या उनपदेव तीर्थक्षेत्री ही त्यांनी धर्मशाळा बांधून ठेवलेली आहे. शेठजींच्या पवित्र स्मृतींना विनम्र अभिवादन व आपल्या लेखनालाही सलाम...

  3. Mohan Chavan

      4 वर्षांपूर्वी

    धन्यवाद नारायणजी.... श्रीमंत प्रताप शेठ यांच्या वरील लेखामुळे त्यांच्याविषयीची बरीच माहिती वाचायला मिळाली. त्यांच्या नावाच्या प्रताप विद्या मंदिर चोपडा,प्रताप कॉलेज अमळनेर या ठिकाणी शिक्षण घेऊनही मला त्यांच्याबद्दल खूपच कमी माहिती होती. माझ्या गावाजवळ असलेल्या उनपदेव तीर्थक्षेत्री ही त्यांनी धर्मशाळा बांधून ठेवलेली आहे. शेठजींच्या पवित्र स्मृतींना विनम्र अभिवादन व आपल्या लेखनालाही सलाम...

  4. Hemant Marathe

      4 वर्षांपूर्वी

    खूपच प्रोत्साहित करणारे लिखाण केले आहे

  5. Mahesh Pokharanakar

      4 वर्षांपूर्वी

    छान लेख!



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts