पेट्रोलचे नियंत्रण व राजकारणाचे धागेदोरे - पूर्वार्ध


भूगर्भांतून विहिरी खोदून तेल मिळविण्याचे अमेरिकेचे प्रयत्न सर्वांआदरचे आहेत. सन १८५९ ला पेनसिलव्हिया संस्थानांत अशा प्रकारची पहिली विहीर खोदण्यांत आली. या विहिरीची खोली अवघी ७० फूट असून त्या कामी दोन हजार डॉलर्सच्यावर भांडवल खर्च झालेले नव्हते. प्रथमतः अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांत उत्पन्न होणारे या काळांतील तेल घरगुती जळणाकडे उपयोगिले जात असे. ही स्थिती लवकरच पालटून दहा वर्षांत केरोसिन सर्व जगभर प्रसार पावून त्याचा दिवे—जाळणीकरितां उपयोग करण्यात येऊ लागला. तसेच खाणींतून निघणारे काळें क्रूड ऑईल यापासूनच निरनिराळ्या प्रकारची व जातीची तेले निर्माण करण्यांत येऊ लागली.

यांत्रिकयुगाच्या वाढीबरोबरच तेलाची वाढ झालेली आढळून येते. तेलाची वाढ झाली नसती तर यांत्रिकयुगाची वाढ झाली असती की नाही याची शंकाच आहे. यांत्रिकयुगांतच वाहतुकीच्या निरनिराळ्या साधनांकरिता उपयुक्तता व काटकसर यांच्या दृष्टीने तेल वापरणे जसजसे फायदेशीर आहे असे आढळून आले तसतसा त्याचा प्रसार व ताबा या गोष्टी राष्ट्रीय स्वरूपाच्या बनूं लागल्या. अवघ्या सत्तर वर्षांच्या अवधींत या धंद्यांत ‘न भूतो न भविष्यती’ अशी क्रांती झालेली आहे. यांत्रिकयुगाच्या मागोमागच महायुद्ध आले व या धंद्यास पूर्वीपेक्षा शतपटीने महत्त्व प्राप्त झाले.

...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .



ज्ञान रंजन

प्रतिक्रिया



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts