शिवाजीमहाराजांचे अर्थकारण - पूर्वार्ध

पुनश्च    दि. वि. काळे    2022-03-14 10:00:03   

पूर्वीच्या चारवर्णी आणि साचेबंद ग्रामीण अर्थव्यवस्थेत उत्पादनाचे प्रमुख साधन जमीन होते. आणि जरी शेतीच्या आसापासस उत्पन्न होणारे किरकोळ सुतारी, लोहारीसारखे धंदे चालिवले जात असत तरी त्यांचे पोषण बळीराजा शेतकरीच करी. आणि अर्थातच राज्यकर्त्यांना मिळावयाचे बहुतेक उत्पन्न त्याच्याकडूनच सरकारी खजिन्यात जमा होई. त्या वेळच्या अर्थसंघटनेचे समर्पक प्रतीक म्हणजे निरनिराळे बलुतेदार व अलुतेदार (करूनारू) हे कासेच्या निरनिराळ्या ओळीचे वतनदार म्हणून वर्णिलेले अढळतात. आपल्या पारडाला जीवनरस पुरविणारी गोमातेची कास म्हणजे ग्रामवासियांचे पालपोषण करणारी जमिनची शेती. तिचे आंचळांना क्रम देऊन तिजवर अवलंबून असणाऱ्या उद्योग करणारांची विविध प्रकारे प्रतवारी ठरविणाऱ्यांचा प्राचीनांचा उद्योग म्हणजे सहृदय अर्थकाव्यच होय.

...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .



इतिहास

प्रतिक्रिया

  1. Harihar sarang

      3 वर्षांपूर्वी

    छान सुरुवात. अपेक्षा निर्माण करणारी.



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts