भोगवाद आणि साहित्य - भाग ४

पुनश्च    ना. सी. फडके    2021-07-17 06:00:03   

अंक : हंस, फेब्रुवारी १९५६

असा एक आक्षेप उपस्थित करण्यांत येतो की, ‘भोगवाद’ माणसाला निसर्गतःच प्रिय आणि पसंत असतो, तो शिकवायला कशाला हवा? माणसाला त्याग नको असतो, त्याचे धडे साहित्यिकांनी द्यायला हवेत. परंतु ही कल्पना भ्रममूलक आहे. मनुष्य स्वभावतः आळशी आणि क्रियाशून्य आहे. हा नैसर्गिक आळस आणि ही क्रियाशून्यता वाढविणारी जी कोणती विचारसरणी असेल तिचा स्वीकार मनुष्य चटकन् करतो. परमार्थवाद सहजासहजी लोकप्रिय ठरतो याचं कारण हेंच आहे. ज्याला कधी कुणी पाहिलं नाही अशा परमेश्र्वराच्या सत्तेनं वस्तुमात्राचं नियंत्रण होत आहे, या जगांत न्यायाच्या-अन्यायाच्या, चांगल्या-वाईट ज्या कांही गोष्टी घडत असतील त्या सर्व त्या जगन्नियंत्या प्रभूच्या कृपेनं घडत आहे, म्हणून जे कांही वाट्याला येईल ते घ्यावं, अधिकाची इच्छा करू नये, आपल्या दैवांत नसेल ते कदापी मिळणार नाही आणि जे असले ते मिळाल्यावांचून राहणार नाही – ही विचारसरणी एकदां पत्करली की मानवी प्रयत्न नुसता व्यर्थच नव्हे, तर एक प्रकारे ईश्र्वरद्रोही ठरतो. समाज निष्क्रिय आणि आळशी बनतो.

...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


हंस , चिंतन
चिंतन

प्रतिक्रिया

  1. atmaram jagdale

      4 वर्षांपूर्वी

    लेख खूपच आवडला .



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts