भाग सहावा - गांधीजी आणि महाराष्ट्र


गांधींच्या राजकारणाचे स्वरूप ध्यानांत घेतलें कीं, टिळकांच्या राजकारणांत मुरलेल्यांना तें कोठें अनाकलनीय झालें, हें ध्यानत येतें. खुद्द लोकमान्यांना गांधींच्या सामर्थ्याची जाणीव असावी. गंगाधरराव देशपांडे, खाडिलकर यांच्या आठवणींवरून हें उघड होतें. अवंतिकाबाई गोखल्यांच्या गांधीचरित्राला त्यांनीं जी प्रस्तावना लिहिली आहे, त्यावरूनही तें स्पष्ट दिसते. चिरोल खटल्यांतील एका प्रश्नोत्तरांत त्यांनी 'धार्मिक भावनेने आपण दुःख सोसलें म्हणजे इतरांवर त्याचा परिणाम होतो' असा निःशस्त्र प्रतिकार या स्वतः ला मान्य असलेल्या साधनाचा खुलासा केला आहे. तथापि त्यांच्या सर्व राजकारणाची बैठक कायदेनिष्ठ बुद्धियोगाची होती. साधनशुद्धतेवर त्यांचा विश्वास नव्हता. जनतेच्या सर्वांगीण सुधारणेचे तत्त्व व आचार यांतही त्यांनी फरक केला. 

...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .



चिंतन

प्रतिक्रिया



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts