पंढरीचा विठ्ठल- शोध आणि बोध

पुनश्च    रा. कृ. धोंडगे    2021-10-16 06:00:06   

अंक : रोहिणी, जानेवारी १९५९

पंढरपूरचे देवालय हे मूळचे शिवालय असावे; आणि तेथे वीरबल्लाळ अथवा बिहिदेव राजाने शके १०५० च्या सुमारास पिंडीऐवजी मूर्ती बसवली असावी असाही एक तर्क या संशोधकांपैकी कांहीजण करतात. परंतु विठ्ठलमंदिराचा जीर्णोद्धार शके ११९५ ते ११९९ च्या दरम्यान झालेला आहे असा तेथील शिलालेख सांगतो. ते काम अत्यंत दूरदूरच्या देणगीदारांकरवी झालेले आहे. तेव्हा पूर्वीचे देऊळ शेदीडशे वर्षांतच मोडकळीस येणे शक्य नाही; तद्वत् पिंडीऐवजी मूर्तीचा बदल होणे आणि तो पुनः शेदीडशे वर्षांनी कायम होणे अशक्य आहे म्हणून आणि याखेरीज ज्ञानेश्र्वरीत विठ्ठलमंदिर; आणि विठ्ठल वैशिष्ट्याचे वर्णन आहे; शिवाय वारी हा सांप्रदाय ज्ञानेश्र्वरीपूर्वीचा निदान सातआठ पिढ्यापूर्वीचा आहे हे श्री नामदेवरायांचे पूर्वज वाऱ्या करीत यावरून स्पष्ट दिसत असल्याने; हे मत केवळ वाचकांच्या माहितीसाठी उल्लेखावे म्हणून उल्लेखलेले आहे. 

...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


अध्यात्म , इतिहास , समाजकारण ,
अध्यात्म

प्रतिक्रिया



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts