शतकापूर्वींचे हैद्राबाद


इ. स. १८०० मध्ये इंग्रजांनी हैद्राबादच्या निजामाबरोबर तैनाती फौजेचा तह करून त्याचे स्वातंत्र्य संपुष्टात आणले. त्यावेळी हैद्राबादच्या गादीवर निजाम अलीखान हा असून मराठ्यांच्या इतिहासात प्रसिद्ध असलेला मुशीरुल्मुल्क हा दिवाण होता. केवळ मराठ्यांच्या भीतीमुळे मुशीरुल्मल्काने इंग्रजांबरोबर तह घडवून आणला. या तहाप्रमाणे इंग्रजांनी हैद्राबादचे परचक्रापासून रक्षण करण्याची जबाबदारी पत्करली. इंग्रजांची तैनाती फौज सिकंदराबाद येथे राहू लागली. या फौजेच्या खर्चाकरिता निजामाने, म्हैसूरच्या युद्धात त्याच्या वाट्यास आलेले कदपा, कर्नूल, अनंतपुर, बल्लारी हे जिल्हे इंग्रजांना लावून दिले. या तहांतील कलमाप्रमाणे युद्धप्रसंगी निजामाने पण सहा हजार पायदळ आणि नऊ हजार घोडेस्वारांसहित इंग्रजांना मदत करावी असे ठरले होते. पण इंग्रज मराठा युद्धात निजामाच्या सैन्याची शोचनीय स्थिती दिसून आल्यामुळे इंग्रजांनी मागणी केली, की निजामाच्या सैन्यात सुधारणा झाली पाहिजे. नाही तर त्याची मदत असून नसल्यासारखी आहे. हे पाहून निजामाने आपल्या सैन्यात काही इंग्रज अधिकारी नेमून कवायती सैन्य तयार करण्याचा प्रयत्न केला. या सुमारास निजामअलीचा मुलगा सिकंदरजाह (इ. स. १८०३-१८२९) हा गादीवर होता. निजामअलीखानाचा दिवाण मुशीरुल्मुल्क याचा मृत्यू इ. स. १८०४ मध्ये झाल्यावर, इंग्रजांशी स्नेहभाव ठेवून वागणारा मीर आलम हा दिवाण झाला. (इ. स. १८०४ ते १८०८) [caption id="attachment_9766" align="alignright" width="201"] मीर आलम[/caption] इंग्रज मराठा युद्धानंतर भोसल्यांनी वऱ्हाडवरील आपले ...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


स्थललेख , आलमगीर , दीर्घा , सेतूमाधवराव पगडी

प्रतिक्रिया



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts