गोंडांच्या लिंगो देवाची विलक्षण कहाणी

पुनश्च    दुर्गा भागवत    2020-04-18 06:00:03   

अंक : गावकरी, दिवाळी १९५१ कथेबाबत थोडेसे: मराठीतील ज्येष्ठ विदुषी दुर्गा भागवत यांनी इंग्रजीतून मराठीत अनुवादित केलेली प्रस्तुतची कथा जेवढी सुरम्य आहे तेवढाच त्या कथेचा इतिहास आणि त्या इतिहासामागे दडलेल्या रेव्हरंड स्टिफन हिस्लॉप यांची कथाही सुरम्य आणि सुरस आहे. रेव्हरंड स्टिफन हिस्लॉप हा मूळचा स्कॉटलंडमधील शिक्षणतज्ञ आणि धर्मप्रसारक. त्याला ज्ञानप्राप्तीची अपार हौस होती. १८४४ साली त्याला धर्मप्रसारासाठी स्कॉटलंडमधून थेट विदर्भात नागपूरला पाठविण्यात आले. सतत १५ महिने अभ्यास करुन आधी तो मराठी भाषा शिकला आणि मग त्याने तिथे शाळा सुरू केली. तीच शाळा आज ‘हिस्लॉप कॉलेज’ म्हणून ओळखली जाते. नागपूर परिसरातील जंगलांमध्ये फिरता फिरता त्याला गोंड भाषा कळू लागली व गोंड भाषेतील लोककथांनी त्याच्यावर मोहिनी घातली. त्या त्याने लिहून घेतल्या आणि त्यांचे इंग्रजीत भाषांतर केले. त्यातलीच एक कथा दुर्गाबाईंनी मराठीत अनुवाद करुन १९५१साली ‘गावकरी’च्या दिवाळी अंकात दिली होती. ती वाचताना आपण चकीत होतो, कारण ही कथा चक्क ‘मोगली’ या लोकप्रिय कथेसारखीच आहे. कदाचित मोगलीचा जन्मही याच कथेच्या प्रभावातून झाला असावा.  कथा वाचा म्हणजे ती किती जबरदस्त कल्पक आणि दृश्यमनोहर आहे ते लक्षात येईल. ज्या स्टिफन हिस्लॉपमुळे ही कथा गोंड भाषेतून इंग्रजीत आणि मग तिथून मराठीत पोहोचली तो हिस्लॉप नागपूर परिसरातील बोरी नदीचा प्रवाह घोड्यावर बसून ओलांडण्याच्या प्रयत्नात असताना १८६३ मध्ये मरण पावला. 'गावकरी'च्या १९५१ च्या दिवाळी अंकात प्रसिद्ध झालेली ही कथा तुमच्यासाठी पुनश्च... एका विशाल कळीतून एक बालक ज ...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


कथा , भाषा , गावकरी

प्रतिक्रिया

  1. Nilesh Alandkar

      8 महिन्यांपूर्वी

    छान कथा

  2. Shubhangi Kadganche

      4 वर्षांपूर्वी

    मोगलीचीच कथा की ही

  3. Shubhangi Kadganche

      4 वर्षांपूर्वी

    मोगलीचीच कथा की ही

  4. Shubhangi Kadganche

      4 वर्षांपूर्वी

    मोगलीचीच कथा की ही

  5. Axay27

      5 वर्षांपूर्वी

    Apratim khilavun thevnara....

  6. SUSHYANAND

      5 वर्षांपूर्वी

    सुंदर आहे गोष्ट.

  7. patankarsushama

      5 वर्षांपूर्वी

    छान गोष्ट

  8. psirane

      5 वर्षांपूर्वी

    छान

  9. amarsukruta

      5 वर्षांपूर्वी

    मस्तच गोष्ट होती धन्यवाद

  10. Kadganche

      5 वर्षांपूर्वी

    छान आहे कल्पनाविलास

  11. kulkarnimedha71@gmail.com

      5 वर्षांपूर्वी

    Sundar

  12. gaurisdate@yahoo.co.in

      5 वर्षांपूर्वी

    खूप सुंदर!

  13. gaurisdate@yahoo.co.in

      5 वर्षांपूर्वी

    खूप सुंदर! खरंच 'मोगली' ची कथा यावरूनच घेतली असावी!

  14. mailimaye@gmail.com

      5 वर्षांपूर्वी

    Khupach chan !!!

  15. rsrajurkar

      5 वर्षांपूर्वी

    निसर्गाशी एकरूप झालेला लिंगो. छान कल्पक कथा.



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts