आणि तरीही शेक्सपिअर म्हणतो नावात काय आहे!

पुनश्च    द. दा. जवारकर    2020-02-26 06:00:54   

अंक : रोहिणी, जुलै १९५१ नावात काय आहे, असं शेक्सपिअर एकदा लिहून गेला, त्यानंतर या वाक्याचा आधार घेऊन नाममहात्म्यावर आजवर शेकडो लेख आले असतील. या वाक्याला वेठीला धरुन विनोद करण्याची परंपरा फार जुनी आहे. त्या त्या काळानुसार विनोदाची जातकुळी बदलते, परंतु शेक्सपिअरच्या वाक्याचं उदाहरण कायम राहतं. हा लेख वाचून आपल्याला पन्नासच्या दशकातील सर्वसामान्य विनोदाच्या जातकुळीचा एक मसला मिळतो. पण या लेखाची आणखी एक गंमत आहे. १९५१ साली प्रथम प्रसिद्ध झालेल्या या लेखात ‘लोकसत्ता’ या वृत्तपत्रातील शब्दकोड्यांचा आणि ते सोडवून मिळणाऱ्या बक्षिसाचा उल्लेख आहे. शब्दकोडे तेंव्हा नुकतेच सुरु झाले होते, ते पूर्णपणे बरोबर सोडविणाऱ्यांना रोख बक्षिसेही दिली जात. मुख्य म्हणजे  लोकसत्तामध्ये या कोड्यांची जबाबदारी तेंव्हा जयवंतराव साळगावकर यांच्याकडे होती. या शब्दकोड्याच्या यशातूनच त्यांना आत्मविश्वास प्राप्त झाला आणि त्यातून पुढे ‘कालनिर्णय’चा उद्योग उभा राहिला... ********** शेक्सपिअर कितीही उत्कृष्ट नाटककार वा कवी असला व मानसशास्त्र जाणणारा कुशल कलावन्त म्हणून त्याला मानले तरीही नावाचं मानसशास्त्र त्याला समजलं नव्हतं असंच मी म्हणेन. नाहीतर ‘नावांत काय आहे?’ असं त्यानं म्हटलंच नसतं. रविवार असल्याने चहापाणी आटोपून ‘रविवारच्या लोकसत्तेची’ वाट पाहत ओटीवरच्या बाकावर बसलो होतो. त्या दिवशी आमच्या लॉटरीचा निकाल होता. लोकसत्तेतील कोडे सोडवून पाठविले होते व त्याच्या निकालाकडे डोळे लावून बसलो होतो. आजकाल महागाई दामदुपटीने वाढत आहे व त्या मानाने मिळकत वाढत नाही. तेव्हा जमाखर्चाची तोंडमिळवणी करण्याकरीता जादा पैसा कसा मिळेल ही विवंच ...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


विनोद , रोहिणी

प्रतिक्रिया

  1. maxianton64@gmail.com

      5 वर्षांपूर्वी

    छान

  2. sugandhadeodhar

      5 वर्षांपूर्वी

    "नावात काय आहे?" अजरामर सुभाषित!

  3. atmaram-jagdale

      5 वर्षांपूर्वी

    हलका फुलका लेख आहे .

  4. Kantilal-Oswal

      5 वर्षांपूर्वी

    छान...

  5. smmohite.hr@outlook.com

      5 वर्षांपूर्वी

    सुंदर लेख आहे



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts