सख्याहरी-दत्तु बांदेकरांना श्रद्धांजली


आचार्य अत्रे यांनी दत्तू बांदेकर यांचा उल्लेख 'कारुण्याचा विनोदी  शाहीर' असा केला होता. साध्या साध्या गोष्टींमधून विनोद फुलविण्याची बांदेकरांची शैली एवढी अफाट होती की अत्र्यांनाही त्यांचा हेवा वाटत असे. अत्र्यांच्या  'नवयुग'च्या पहिल्या पानावर सतत २० वर्षे बांदेकरांची हजेरी होती, यावरुन बांदेकरांचे मोठेपण लक्षात यावे. अनंत काणेकर आणि मो. ग. रांगणेकर यांनी सुरू केलेल्या 'चित्रा' या साप्ताहिकात दत्तू बांदेकर यांनी प्रथम 'तो आणि ती' हे सदर सुरु केले आणि त्यातच त्यांना विनोदाची सूर सापडला. पुढे त्यांनी  नवयुगमध्ये 'सख्याहरी' या नावाने सदर सुरु केले. संयुक्त महाराष्ट्रासाठीच्या लढ्यात त्यांच्या लिखाणाला राजकीय धार आली. बांदेकरांचा विनोद आणि त्यांची शैली यांचा परिचय करून देणारा हा मृत्युलेख - अंक – श्री दीपलक्ष्मी; वर्ष - दिवाळी १९५९ दत्तु बांदेकरांनी गेली तीस वर्षे आपल्या सिद्धहस्त लेखणीने खोचक नि खवचट लेखन करून समाजातल्या विषारी विषमतेची, राजकारणांतल्या राक्षसी दंभाची आणि साहित्यातल्या झब्बूशाहीची पुरेपूर भंबेरी उडवली. एवढेच नव्हे तर प्रत्यक्ष कृतांत काळाची देखील ज्याने पदोपदी थट्टा केली ते दत्तु बांदेकर रविवार दि. ४ ऑक्टोबर रोजी अकस्मात कालवश झाले.‘सोनापूर’ या ‘क्षेत्राची’ कटु विटंबना आणि मृत्यूची मस्करी बांदेकरांइतकी कुणी लेखकाने केली नसेल ! ‘दीपलक्ष्मी’च्या ऑक्टोबरच्या अंकात ‘जरा सरकून घ्या !’ ह्या त्यांच्या लेखांत देखील त्यांनी मृत्यूविषयी लिहिले आहे. आपल्या आधी स्वर्गात गेलेल्या मृताम्यांना त्यांनी मोठ्या कळवळ्याने ‘जरा सरकून घ्या’ म्हणून आवाहन केले आहे. जणू काय, आपण आता लवकरच त्यांच्याकडे जाणार आहोत असे त्यांना कळले असावे. ‘दीपलक्ष्मी’तला ह ...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * मोफत सभासदत्व !* ' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


श्री दीपलक्ष्मी , व्यक्ती विशेष , मृत्यूलेख

प्रतिक्रिया

  1. sureshjohari

      7 वर्षांपूर्वी

    अतिशय सुंदर लेख

  2. bookworm

      7 वर्षांपूर्वी

    दत्तू बांदेकर आमच्या काही पिढ्या अगोदरचे! पण हे वाचून आपण जरा अगोदर जन्माला आलो असतो तर बरं झालं असतं असं वाटलं! हृद्य लेख!

  3. Khushal

      7 वर्षांपूर्वी

    मी सशुल्क सभासद असूनही मला हा व इतर लेख वाचायला मिळत नाहीये , कृपया कळावे . ई-मेल :khushal.j.joshi@gmail.com

  4. mangeshnabar

      7 वर्षांपूर्वी

    दत्तू बांदेकरांवरील लेख आणि तो मनोहर बोर्डेकर यांनी लिहिलेला, १९५९ मधील दीपलक्षमीच्या अंकातला... हे पाहून हा लेख आमच्यासारख्याना वाचावा असे वाटले नाही तरच नवल ! तरीही खुद्द मो. ग. रांगणेकर यांनी लिहिलेला एक लेख आहे. त्यात असेच बांदेकरांचे अलौकिक टॅलेंट वर्णन केले आहे. असो, आपण हा आजोबांच्या पेटीत तळाशी असलेला मेवा देत आहात एवढे म्हटले तरी दाद दिल्याजोगे व्हावे. मंगेश नाबर

  5. aghaisas

      7 वर्षांपूर्वी

    छान आहे लेख. बांदेकरांचे लेखन वाचायला मिळाले तर बहार येईल



वाचण्यासारखे अजून काही ...

sa

पुनश्च.कॉम

आम्ही आहोत साहित्य व्यवहारातले ‘शबरी’!
तुम्हाला शबरीची बोरे माहिती आहेतच. बोरे चाखून, त्यातली जी उत्तम होती ती शबरीने श्रीरामाला अर्पण केली होती. त्याच धर्तीवर “पुनश्च डॉट कॉम” या उपक्रमाद्वारे साहित्य व्यवहारातील शबरीची भूमिका आम्ही करत आहोत. त्याच निष्ठेने उत्तमातलेही उत्तम साहित्य तुमच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. साहित्याची निवड करताना सर्व प्रकारचा रसास्वाद मिळून तुमचे साहित्यिक भावविश्व कसे समृद्ध होइल हे आम्ही काळजीपूर्वक पाहतो. नव्या काळाशी सांधा जोडत हा सगळा व्यवहार आम्ही डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर करत आहोत. म्हणजे वाचण्यासाठी तर आहेच, ऐकण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी देखील कसदार कंटेंट इथे मिळत राहणार आहे. बोरे जशी विविध प्रकारांची,रंगांची, आकारांची असतात तसेच साहित्यही बहुधांगी असते. मराठी भाषेत गेल्या शे-दीडशे वर्षात हजारो लेखकांनी, अनेक विषयांवर साहित्य निर्मिती केली आहे. त्यातले कसदार साहित्य निवडून ‘पुनश्च’ अंतर्गत या डिजिटल व्यासपीठावरुन देत आहोत.

अतिरिक्त माहिती

आपण जर का या व्यासपीठावरील कोणत्याही साहित्यामुळे नाराज झाला असाल अगर आपल्या भावना दुखावल्या असतील तर editor@punashcha.com या मेल आयडीवर लगेच संपर्क साधा.

Install on your iPad : tap and then add to homescreen
start:scripts